Suudi Arabistan, ŞİÖ’ye katıldı!

Çin hükumeti, Ortadoğu'daki etki alanını giderek genişletiyor. En son İran ve Suudi Arabistan arasında ilişkileri tesis ederek yeni bir etki alanı bulan Çin, bu kez bölgedeki uzun vadeli ortaklarından Suudi Arabistan'ın Şanghay İşbirliği Örgütüne (ŞİÖ) katılma kararını destekledi.

Reuters'a konuşan kaynaklar, Suudi Arabistan’ın ŞİÖ'ye katılım konusunun Çin Komünist Parti Lideri Xi Jinping'in 2022 Aralık ayında Suudi Arabistan'a yaptığı ziyaret sırasında konuştuklarını ifade ediyor.

Ayrıca Suudi Arabistan'ın örgüte katılma onay kararı, Çin'deki milyarlarca dolarlık yatırımını artıran Suudi Arabistan petrol grubu Aramco'nun Çin'in kuzeydoğusunda planlanan bir ortak girişimi tamamladığı ve özel bir petrokimya grubundan hisse aldığına dair açıklamaların ardından geldi.

ÇİN VE RUSYA'NIN BAŞINI ÇEKTİĞİ ŞİÖ
1996 yılında Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’ın Şanghay Beşlisi adıyla kurduğu Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), yıllar boyunca bölgedeki ülkeleri bünyesine katarak büyümeye devam etti. Hindistan ve Pakistan gibi ülkelerin de tam üye olduğu ŞİÖ’ye son olarak geçen yıl İran tam üyelik için gerekli belgeleri imzalamıştı.

2012 yılından örgütte diyalog ortağı statüsü kabul edilen Türkiye, 2017 yılında statüyü onaylayarak iç hukuk onay sürecini tamamladı. Türkiye'nin yanı sıra bu statüye sahip olan diğer ülkeler arasında, Azerbaycan, Sri Lanka, Ermenistan, Kamboçya, Nepal, Suudi Arabistan, Mısır ve Katar da yer alıyor. Diyalog ortağı statüsünün onaylanması, Suudi Arabistan'a tam üyelik verilmeden önce örgüt içinde bir ilk adım olarak değerlendiriliyor.

İLGİLİ HABERLER: SOYKIRIMCI Xİ SUUDİ ARABİSTAN’DA

Çin Komünist Parti Lideri Xi Jinping, Veliaht Prens Muhammed bin Salman ile önceki gün yaptığı telefon görüşmesinde İran ve Suudi Arabistan arasındaki ilişkilerin yeniden inşasına yönelik çabaları destekleme sözü verdi.

Salman’ın Ramazan ayını tebrik eden Xi, Pekin ve Riyad arasındaki ilişkilerin "tarihin en iyi döneminde" olduğunu söyledi ve Çin'in Batı Asya’da "barış, istikrar ve kalkınmayı" teşvik etmek için çalışacağını söyledi. Çinli lider, "Suudi ve İran taraflarının iyi komşuluk ruhunu koruyacaklarını ve Pekin'deki diyaloğun sonuçları temelinde ilişkileri geliştirmeye devam edeceklerini umuyorum." ifadelerini kullandı.

Salman ise Suudi Arabistan'ın Çin'in girişimini takdir ettiğini ifade ederken, Suudi ve İran Dışişleri Bakanlarının Ramazan bitmeden bir araya gelmeyi planladıklarını da bildirdi.

İLGİLİ HABERLER: ÇİN İLE SUUDİ ARABİSTAN ARASINDA 34 ANLAŞMA

Çin, 2018'den bu yana Avrupa Birliği'ni geride bırakarak Suudi Arabistan'ın en büyük ticaret ortağı oldu ve iki ülke arasındaki ticaret geçen yıl 87,3 milyar dolara ulaştı. Şanghay merkezli Yeşil Finans ve Kalkınma Merkezi'ne göre Suudi Arabistan geçen yıl Pekin'in “Bir Kuşak Bir Yol” Ticaret planı kapsamındaki yatırımların ana hedefi olurken, Çin'in krallıktan yaptığı ithalatın yüzde 77'sini ham petrol oluşturuyor.

İLGİLİ HABERLER: UYGURLARDAN Xİ'NİN ARABİSTAN ZİYARETİNE İLİŞKİN AÇIKLAMA

Gözlemciler, Suudi Arabistan ile Çin ilişkilerinin giderek karmaşık düzeyde ilerlemesinin Uygur Müslümanlar arasında endişeye yol açtığını, halı hazırda Suudi Arabistan’da binlerce Uygur Türkünün yaşadığını ve her yıl umre ve Haç için kutsal topraklara binlercesinin gittiğini, Suudların asil amacı sözde “terörle mücadele” temeline kurulan ŞİÖ’ye katılımı sonrası masum Uygurları Uluslararası arenada sürekli “azılı terörist” olarak gösterme çabası içerisinde olan Çin’in bölgede artan etkisi, orada yaşayan ve gidecek olan Uygurlar için tehlikeli olabileceğini kaydetti.

Muhammed Ali ATAYURT-Istiqlal Haber