Yüzlerce firma köle işçiliği altın kullanıyor

Yeni bir rapora göre, yüzlerce büyük ABD şirketi, Çin'in işgali altındaki Doğu Türkistan’da Uygurların zorla çalıştırılmasıyla çıkarılan altını kullanarak farkında olmadan mal üretiyor. 

Gelişmiş Savunma Araştırmaları Merkezi (C4ADS) tarafından hazırlanan raporda ayrıca Vanguard, Fidelity, JPMorgan Chase ve Blackstone gibi finans firmalarının Amerikalıları endeks fonları aracılığıyla Doğu Türkistan merkezli altın madenleri işleten Çinli şirketlere yatırım yapmaya yönlendirdiği belirtiliyor.

Özgür Asya Radyosunun (RFA) bildirdiğine göre, geçen hafta çarşamba günü yayınlanan raporda, Çin’de Uygurların zorla çalıştırıldığına dair yaygın raporların ortasında, Doğu Türkistan’daki madenciliğe “yetersiz ilgi” gösterildiği belirtiliyor. Bu, madenciliğin Doğu Türkistan’ın ekonomik üretiminin %43’ünü oluşturmasına ve bölgenin Çin’in kömür, gaz, altın, bakır ve demirinin lider üreticisi olmasına rağmen geçerli olduğu belirtiliyor.

Rapor özellikle altına odaklanıyor ve Çin’in en büyük 10 altın şirketinden, “Lingbao Gold Group Company” , “Zhaojin Mining Industry Company” , “Zijin Mining Group” ve Çin’in en büyük ikinci altın şirketi “Shandong Gold Group”  adlı dört şirket, küresel toplum tarafından Uygurlara karşı zorla kısırlaştırma, asimilasyon, keyfi hapsetme ve köle çalıştırma yoluyla bir soykırımın gerçekleştirmekle suçlanan Doğu Türkistan’da faaliyet yürüttüğünü gösteriyor. 

C4ADS, bu madenler ve Doğu Türkistan’daki diğerleri tarafından üretilen altının “Amerika Birleşik Devletleri’ne ve büyük perakendecilerin küresel tedarik zincirlerine giriyor olabileceğini” söylüyor ve Markaları “Xinjiang (Doğu Türkistan) menşeli altın veya diğer mineralleri satın almadıklarından emin olmak için daha iyi durum tespiti yapmaya” çağırıyor.

ALTIN YIKAMA İŞÇİSİ
Amerikan şirketlerinin, 2021 Uygur Zorla Çalıştırmayı Önleme Yasası uyarınca, zorla çalıştırmanın kullanılmadığını kanıtlamadıkları sürece Doğu Türkistan’da üretilen herhangi bir ürünü ithal etmeleri yasaklanıyor. C4ADS raporunda bunun bölgeye “sınırlı erişim göz önüne alındığında imkansız” olduğu belirtiliyor.

C4ADS, hem Londra Külçe Piyasası Birliğinin İyi Teslimat Listelerinin hem de Sorumlu Maden Girişiminin, kendilerini küresel pazarlara açan daha büyük borsalarda altın ticareti yapan şirketlerin insan hakları standartlarına uyumlu olduklarını belgelediğini belirtiyor. 

Ancak Uygurları zorla çalıştırdıklarına dair kanıtların olduğunu söylüyor.

Birincisi, şirketler, Uygurlar için Han Çinlileri tarafından yönetilen şirketlerde Uygurlar tarafından “özgürce reddedilemeyecek” işler bulan, Uygurlar için hükümet tarafından yürütülen “işe yerleştirme” programlarından yararlanıyor.

İLGİLİ HABERLER: BAZI FİRMALAR AÇIKÇA DESTEKLİYOR

Raporda, şirketlerin ayrıca hükümetin “zorla asimilasyon uygulamalarına” açıkça katıldığı ve hatta zorla asimilasyonda proaktif bir rol oynadıkları için yetkililer tarafından memnuniyetle karşılandıkları belirtiliyor.

Buna rağmen yüzlerce Amerikan şirketi, şirketleri altın tedarik ettikleri rafinerileri düzenleyici kurumlara bildirmeye zorlayan yasalar uyarınca bu dört şirkete tedarik zincirinin açık olduğunu bildirdi.

Mattel, Macy’s, Nordstrom, Starbucks, Home Depot, Apple ve Tesla, Zijin Mining’e maruz kaldığını bildiren 397 şirket arasında yer alıyor. Bu arada American Eagle, Sony ve Amazon da Shandong Gold’a maruz kaldığı bildirilen 399 şirket arasında yer alıyor. 

Ayrıca Zhaojin Gold’a maruz kaldığını bildiren 409 şirket arasında yer alan T-Mobile, General Motors, Hasbro ve Columbia Sportswear ile Lingbao Gold’a maruz kaldığını bildiren 277 şirket arasında yer alan Ford, Dolby, Best Buy ve Kohl’s da var. 

Muhammed Ali ATAYURT-Istiqlal Haber