İşgalci Çin, Uygurların her şeyini ‘Çinlileştiriyor’

Uygur mutfağı denilince Uygur mutfağının pek çok çeşidi, şekil çeşitliliği, hassasiyeti, kalitesi ve pişirme tekniğinin sağlamlığıyla ünlü olduğundan bahsedilir. Ancak 2017’den bu yana Çin hükümetinin Uygur ulusal kültürel kimliğini yok etmeye yönelik uyguladığı bir dizi politika sonucunda, Uygur yemeklerinin de Çinleştirildiği giderek daha açık hale geliyor.

Son zamanlarda Çin hükümeti, “Xinjiang“ı tanıtmak adına uluslararası sosyal medyada Uygur giyim ve yemekleriyle ilgili videolar paylaşarak Uygurların “Çin ulusunun bir parçası” olduğunu aktif bir şekilde tanıtıyor. Sosyal medyada en çok ilgi gören videolardan biri de Uygur meselesini inceleyen uzmanların ilgisini çeken ve kültürlerinin bir parçası olarak gösterilen “Xinjang Mutfağı” başlıklı çok bölümlü belgesel oldu.

Videoyu gören uzmanlar, Çin hükümetinin Uygurlarla ilgili her türlü kültürel unsuru “Çin kültürünün bir parçası” olarak tanıttığını belirten yorumlarda bulundu.

İLGİLİ HABERLER: “SİSTEMATİK SOYKIRIMIN BİR PARÇASI”

Hacettepe Üniversitesi’nde Çin işleri uzmanı Doç. Dr. Erkin Ekrem konu ile ilgili Özgür Asya Radyosuna (RFA) konuştu ve öncelikle Uygurların mevcut durumundan bahsetti. Çin hükümetinin yıllardır Uygur geleneklerini zayıflattığını ve kaybettiğini, hatta Uygur mutfağını “Çin kültürünün bir parçası” olarak tanıtarak Uygurları ötekileştirdiğini de vurguladı.

Uygur kültürü üzerine yaptığı araştırmalarla tanınan İsveçli Uygur araştırmacı Zulhayat Ötkur, Uygur yemek kültüründen bahsederek, Uygur yemeklerinin köklü bir geçmişe sahip olduğunu, Çin halkının Uygur yemeklerini kendi yemek kültürüne özümsemesinin tarihinin çok eskilere dayandığını vurguladı.

Ayrıca son dönemde Çinlilerin Uygur kimliğinin önemli bir parçası olan Uygur yemeklerini sahiplenmeye çalıştığını, bunun sadece Uygur sofra kültürünü yok etmekle kalmadığını ifade etti.

ABD gibi Batılı ülkeler tarafından “soykırım” olarak ilan edilen Çin hükümetinin Uygurlara yönelik kitlesel baskı politikası, Uygurların kitlesel olarak kaçırılmasının yanı sıra Uygur kültürünü ve kimliğini de yok etmeyi amaçlıyor. Özellikle Uygur yemek kültürünün yok edilmesi ya da Çin tarafından taklit edilmesi, kültürel soykırımın en güçlü kanıtlarından biri olarak giderek daha fazla ortaya çıkıyor.

İLGİLİ HABERLER: “MUTLU UYGUR” PROPAGANDASI YAPIYOR

Dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da, Çin hükümet yetkililerinin ve Çin medyasının, X’teki Uygurlar hakkında neredeyse yalnızca “Xinjiang” terimini kullanarak pek çok sözde “mutlu Uygur” propagandası paylaşmış olmasıdır.

Doç. Dr. Erkin Ekrem, Çin’in Uygurlarla ilgili haberlerde “Uygur” kavramını kullanmak yerine bilinçli olarak “Xinjiang” coğrafi terimini kullandığını, bu sayede Uygur kimliğini zayıflatmaya çalıştığını vurguladı.

İLGİLİ HABERLER: YENİ ASİMİLASYON ZULMÜ UYGULAMAYA GEÇTİ

“Çin Milliyetleri Gazetesi”nin 16 Ocak tarihli haberine göre, “Çin Ulusu Bilincini” pekiştirmek ve etnik grupların kaynaşmasını teşvik etmek amacıyla yerel düzenlemeler, “Tüm etnik grupların temasını, değişimini ve entegrasyonunu teşvik edecek düzenlemeler” “İli Kazak Bölgesi’nde” Uygur bölgesinde bir ilk olan uygulama, 1 Ocak’tan bu yana hayata geçiriliyor. 

Uygur meselesini inceleyen yabancı uzmanlar, bu yönetmelik hükümlerinin Uygurların Uygur bölgesindeki ana etnik grup olduğunu gösteren tüm faktörleri ortadan kaldırmayı amaçladığını söyledi.

Muhammed Ali ATAYURT-Istiqlal Haber
Kaynak: RFA, Habernida