Çin’deki “Yolsuzlukla mücadele” politikasının şifresi | Makale

Çin rejimi kontrolündeki en büyük ticari Bankalardan biri olan Çin Sanayi ve Ticaret Bankasının (ICBC) eski Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Zhang Hongli “yolsuzluk” şüphesiyle soruşturmaya alındı.

Bu yıl, Zheshang Bank’ın eski Yönetim Kurulu Başkanı Shen Renkang hakkında 7 Şubat’ta, Bank of China’ın eski Yönetim Kurulu Başkanı Liu Liangı hakkında 31 Mart’ta, Minsheng Bank’ın eski Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Shing Binxiu 13 Mayıs’ta yolsuzluk soruşturması başlatılmıştı.

Çin Komünist Parti içerisinde neler oluyor bilinmez ama, art arda üst düzey Finans yöneticilerin “kanunlara ve parti disiplinine yönelik ciddi ihlallerde bulunduğu” şüphesiyle soruşturulmaları dikkatimi çekti.

Malumunuz, Çinli sözcüler genelde iddialara ilişkin detay vermiyor, ancak bu tür soruşturmalarda “kanun dışı davranış” ve “parti disiplini ihlal” ifadeleri, genelde yolsuzluk şüphesi veya suçlamasına işaret ediyor.

En son dosyadaki Zhang Hongli, Uluslararası iş tecrübesine sahip bir yönetici olarak bilinen 58 yaşındaki biri. 

ICBC’den önce Amerikan teknoloji şirketi Hewlett Packard, İngiliz Schroders, Amerikan Goldman Sachs ve Alman Deutsch Bank’da çalışmış, 2010-2018 yıllarında ICBC’de yöneticilik yapmış biri.

Eeee..

Şimdi ne değişti de, aradan geçmiş koca 5 yıl! Zhang Hongli, 2021’den buyana ki “yolsuzluk” soruşturmalarında hedef alınan en son üst düzey yönetici konumuna düştü. 

Bazı finans Uzmanları, Xi’nin bu hamlelerini, 61 trilyon dolarlık Çin finans sektöründeki yolsuzluğun kökünü kazımaya yönelik daha geniş çaplı kampanyasının bir parçası olarak yorumluyor.

Fakat burada farklı bir pencereden bakmak meseleyi daha iyi anlaşılır hale getireceğinden eminim.

Sözde "yolsuzlukla mücadele" kavramı, ÇKP lideri ve Çin devlet Başkanı Xi Jinping'in on yıllık saltanatı sırasında daha çok öne çıkıyor. Görünüşe göre “yolsuzluk” “Rüşvet” veya “Disiplin” gibi suçlamalar nedeniyle bir düzineden fazla üst düzey yetkili cezalanarak, bütün siyasi haklarından mahrum ediliyor.

Aslında bütün bu numaraların arkasında ÇKP’nin içerisindeki iç çatışmalar ve güç kavgası yatıyor.  Yani Xi Jinping’in oluşturduğu dikta rejime karşı gelen kim var kim yok temizleniyor. 

Çin siyasetinde “yolsuzluğa karşı mücadele” kavramının şifresi ise, aslında “temizlik” sözcüğüyle eş anlama gelir. ÇKP rejiminde “yolsuzluk”, “rüşvet” konusu, olağan ve gelenek haline gelmiş durumdur. Sadece kalemi kırılan yetkilinin, cezalandırılması söz konusuysa, soruşturma bu kategoride yürütülerek, o kişinin bütün mal varlığına el konarak yaşayamaz hale getirir. Hem, Çin’de iş yapabilmenin altın kuralı, “rüşvet” olduğunu bilmeyen yok olsa gerek.

Yani kısacası, Xi Jinping'in bu bahaneyi tehlikeli gördüğü kişileri cezalandırmak için kullandığı aşikar! Hatırlayın… Milyonlarca Uygur'un kanına giren ve Çin'in 2013-2023 yıllarında Başbakanı olan Li Kıçiang’ı (68) geçen ayın sonu, Pekin’de tatildeyken güya “kalp krizinden öldü.” Dendi. 

Buda yalan olabilir! Li’nin, Xi’ye karşı Kongredeki ağırlığı, birilerini rahatsız etmiş olamaz mı? 

Muhammed Ali ATAYURT

Yazar

Türkistan Press Editörü | Istiqlal TV Sunucusu