Uygurlarla ilgili meclis araştırması önergesi reddedildi

Muğla Milletvekili ve Saadet ve Gelecek Parti Grubu, 30 Ekim 2024 tarihinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi genel kuruluna, Uygur Türklerine uygulanan ve muhataplarınca birçoğu delillendirilen bu baskı ve ayrımcılık iddialarının Çin Hükümetiyle de irtibata geçilmek suretiyle yerinde tespiti ve bu konuda yapılması gereken çalışmaların belirlenmesi amacıyla Meclis Araştırma Önergesi sundu.

Oturumda tüm parti grupları söz alırken, konuyla ilgili sert tartışmalar yaşandı. Uygur Türkleri için verilen Meclis Araştırması Önergesi, daha önceleri olduğu gibi AK Parti ve Milliyetçi Haraket Partisi vekillerinin oylarıyla reddedildi.

“DOĞU TÜRKİSTAN’DA YENİ BİR SOYKIRIM BAŞLADI”
Muğla Milletvekili ve Saadet -Gelecek Partisi Grup Başkanı Selçuk Özdağ, önergenin gerekçesini açıklarken, Çin’e seslenerek “‘Burada insan hakları ihlalleri var, işkenceler var,’ deniyor ve siz de ‘Yok,’ diyorsunuz. O zaman kapıları açacaksınız, o zaman milletvekilleri buraya gelecek, o zaman aktivistler buraya gelecek, gazeteciler gelecek Çin’e ve biz göreceğiz, hakikaten burada kaybetmeler yoksa, kamplar yoksa, dilleriyle, dinleriyle, kültürleriyle uğraşma yoksa; bayramları iptal edilmiyorsa, kıyafetleri iptal edilmiyorsa biz özür dileyeceğiz Çin’den ve Çin’le ilişkilerimizi daha da muhkemleştireceğiz, arttıracağız. Ama Batı dünyasının demiş olduğu gibi, aynı zamanda Uygur Türklerinin demiş olduğu gibi, bunlar varsa da ‘Siz süper devlet olamazsınız,’ diyeceğiz” çağrısında bulundu.

Özdağ, üç yıl önce toplanan 100 bin imzanın dönemin İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Hakan Çavuşoğlu’na iletildiğini, ancak söz verilen Meclis heyeti ziyaretinin gerçekleşmediğini hatırlattı.

İYİ PARTİ: “ÇİN’E VERGİ AFFI, VATANDAŞA ‘VER CEBİNDEKİNİ'”
İYİ Parti adına söz alan Çanakkale Milletvekili Rıdvan Uz, “Bugün de Doğu Türkistan’da, kendi vatanında zulüm gören, acı çeken Uygur Türkleri bizden bir ses,bir nefes beklemektedir. Doğu Türkistan’da … kardeşlerimizin maruz kaldığı zulmü göz ardı edemeyiz,” ifadelerini kullandı.

Uz ayrıca “Temmuzda Çinli elektrikli otomobil üreticisi BYD’yle 1 milyar dolar değerinde yatırım anlaşması imzaladınız. Yetmedi, BYD’nin 4 milyar dolar yani 132 milyar TL vergi gelirinden de vazgeçtiniz. Geçtiğimiz hafta Alibaba’nın Trendyol’u satın aldığı milyarlarca lira lisans ücretinden vazgeçtiniz” diyerek hükümetin Çin politikasını set bir dille eleştirdi.

CHP: “İNSAN HAKLARI ÇIKARLARDAN ÜSTÜNDÜR”
CHP Adana Milletvekili Bilal Bilici, “Uluslararası ilişkiler barış durumunda elbette ki çıkarlar üzerine kurulur ancak insan hakları, özellikle de soykırım söz konusu olduğunda çıkarlar bir yana bırakılır” diyerek, Türkiye’nin Çin’e karşı daha güçlü bir duruş sergilemesi gerektiğini vurguladı. Bilici ayrıca, “Çin’in Uygur Özerk Bölgesi’nde yaşayan Uygur Türklerinin kültürel kimlikleri, inançları ve dilleri nedeniyle ciddi baskılara ve sistematik insan hakları ihlallerine maruz kaldığının altını çizmek istiyorum. Uluslararası insan hakları örgütlerinin raporlarına göre yüz binlerce Uygur Türkü sözde eğitim kamplarında hapis tutuluyor, zorla işçi olarak çalıştırılıyor ve aileleriyle görüşmelerine izin verilmiyor. Geri kalan Uygurlar ise yüksek teknolojili gözetleme sistemleriyle âdeta bir açık hava hapishanesinde yaşıyor,” dedi.

Atatürk’ün “Yurtta sulh, cihanda sulh” prensibini hatırlatan Bilici, “Siyasetimizin temelini oluşturmalıdır. Tabii ki Çin’le ilişkilerimizin ekonomik ve diplomatik boyutu göz ardı edilemez. Ancak insan hakları söz konusu olduğunda hiçbir ekonomik ve siyasi çıkar mazlumların sesi olmaktan daha değerli değildir. Bu nedenle ülkemizin de Çin Komünist Partisine karşı daha gü.lü bir duruş sergilemesi gerektiğini buradan belirtmek istiyorum,” dedi.

AK PARTİ: “HER ŞEYİN BİR ZAMANI VAR”
AK Parti Ordu Milletvekili İbrahim Ufuk Kaynak ise “Türkiye asla ve asla soydaşlarını unutmaz ama strateji, akıl çok önemlidir” diyerek, “Her şeyin bir zamanı vardır, zamanı bilir, devlet aklı da budur” ifadelerini kullandı. Kaynak’ın bu sözleri muhalefet sıralarından tepki gördü.

DEM: “ENDİŞELENMEK DIŞINDA BİR YOK”
DEM Parti adına söz alan İstanbul Milletvekili Özgül Saki’de 2017’den sonra Doğu Türkistan’daki baskıların soykırıma dönüştüğüne işaret etti.

DÜNYA UYGUR KONGRESİ LİDERİ TÜRKİYE’YE ALINMIYOR
Önerge görüşmelerinde dikkat çeken bir diğer konu da Dünya Uygur Kongresi eski lideri Dolkun İsa’nın durumu oldu. Selçuk Özdağ, mahkemenin Türkiye’ye girişinin yasak olmaması gerektiğine hükmetmesine rağmen İsa’nın iki kez sınır dışı edildiğini belirterek, “Dünyada giremediği 2 ülke var; biri Çin’e giremiyor, bir de Türkiye’ye giremiyor” dedi. Özdağ, İsa’yı Gelecek-Saadet Grubu’na davet edeceklerini açıkladı.

Görüşmelerin ardından yapılan oylamada önerge, AK part ve MHP oylarıyla partilerinin oylarıyla reddedildi.

Muhammed Ali ATAYURT-Istiqlal Haber
Kaynak: @Uygurhaber, @selcukozdag, Gundemgazetesi