Üç ülkeden Çin’e karşı nükleer anlaşma

Çin'e karşı bir adım olarak görülen AUKUS kapsamında Avustralya’ya nükleer enerjiyle çalışan denizaltılar konuşlandırılması planlanıyor. ABD Başkanı Joe Biden, Avustralya Başbakanı Anthony Albanese ve İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Kaliforniya eyaletindeki Point Loma Deniz Üssünde bir araya gelerek AUKUS nükleer denizaltı projesi konusunda anlaşma sağladıklarını açıkladı.

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Vang Venbin, üç ülkeyi “kendi bencilce çıkarları için dünyayı tehlikeli bir yola sokmakla” suçladı.

ÇİN’İN ASKERİ HAREKETLİLİĞİNE KARŞI ADIM
Avustralya Savunma Bakanı Richard Marles de, 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana bölgede yapılan en fazla askeri yığınağın ardından, AUKUS kapsamında İngiltere ve ABD ile imzalanan nükleer enerjiyle çalışan denizaltı üretimi anlaşmasının gerekli olduğunu söyledi. Söz konusu anlaşma için aylarca büyük diplomatik gayret sarf edildiğini vurgulayan Marles, Avustralya’nın Pasifik’teki askeri hareketliliğe karşı adım atması gerektiğini kaydetti.

Çin, söz konusu anlaşmanın silahlanma yarışının artmasına ve nükleer silahların yaygınlaşmasına yol açabileceği uyarısında bulunurken, Marles anlaşmaya yönelik “Bölgedeki askeri yığınaklara ilişkin endişelerimiz bunların mantıksız şekilde yapılması ve komşuları neden yapıldığına dair tedirgin etmesidir. Bu sebeple neden bu adımları attığımızı açıklamak için de bu kadar gayret sarf diyoruz” dedi.

NÜKLEER REKABETTE BİR İLK
ABD, İngiltere ve Avustralya arasında 2021’de nükleer denizaltı teknolojisi alanında işbirliğini öngören “AUKUS” anlaşması imzalanmıştı. Üç ülkenin isimlerinin İngilizcedeki kısaltmasından oluşan “AUKUS” güvenlik anlaşması kapsamında Güney Avustralya eyaletinin başkenti Adelaide’deki tersanelerde en az 8 nükleer enerjiyle çalışan denizaltı inşa edilecek.

AUKUS’un ardından Avustralya, “nükleer güce” ulaşmadan önce nükleer denizaltılara kavuşacak ilk ülke olarak kayıtlara geçecek.

FRANSA’YLA KRİZ ÇIKMIŞTI
Avustralya, 2016’da Fransız Naval Group ile imzaladığı 12 geleneksel dizel elektrikli denizaltının yapımını öngören 90 milyar Avustralya doları tutarındaki sözleşmeyi Eylül 2021’de iptal etmişti. Sözleşmenin iptali Fransa ile Avustralya arasında krize yol açmış, Fransa AUKUS’a tepki olarak Canberra ve Washington büyükelçilerini geri çekmişti.

Dönemin Avustralya Başbakanı Scott Morrison, anlaşmanın iptali hakkında Avustralya’nın Fransa’yı önceden bilgilendirdiğini belirtmişti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Morrison’un yalan söylediğini iddia etmişti.

Muhammed Ali ATAYURT-Istiqlal Haber