Suudi Arabistan’daki Tutuklu Uygurlar Tehlikede

2020 yılında Türkiye'den Suudi Arabistan'ın yolunu tutan ve ardından Çin'in talebiyle gözaltına alınan 2 Uygur Türkünün Cidde'de yüksek güvenlikli bir hapishaneden Riyad'daki geri gönderme merkezine aktarıldığı ve Çin'e iadelerinin an meselesi olduğu ifade edildi.

Hac vazifelerini yerine getirmek üzere Suudi Arabistan'a giden ve Çin talebiyle tutuklanan 2 Uygurun yakın bir zaman içerisinde Çin rejimine iade edilebileceğinden endişe ediliyor.

Din adamı Hamdulla Abdulveli ve arkadaşı Nurmemet Ruzi, hac vazifesini yerine getirmek amacıyla 2020 yılında Türkiye'den Suudi Arabistan'a gitmişti.

Abdulveli ve Ruzi, hac ibadetini yerine getirdikten sonra Pekin yönetiminin talebi doğrultusunda haklarında hiçbir suçlama olmaksızın Suudi yetkililerce tutuklanıp Cidde'de yüksek güvenlikli Zihban hapishanesine gönderilmişti.

AİLESİNE HABER VEREN BİR KİŞİ DAHA TUTUKLANDI

Tutuklu Uygurların aile üyeleri, Abdulveli ve Ruzi'nin 16 Mart'ta Cidde'den başkent Riyad'daki bir gönderme merkezine aktarıldığını söyledi.

Aile üyeleri, 2 Uygur Türkünün Riyad'a aktarılmasını Çin'e iade işleminin habercisi olabileceği şeklinde yorumladı.

Hamdulla Abdulveli’nin kızı sümeyye Aytürk kişisel sosyal medya hesabından Suudi yetkililerinin ülkede ikamet belgesi bulunan Ruzi'nin belgesini geçersiz kıldığı ve aile üyelerine tutuklular hakkında bilgi paylaşımında bulunun diğer bir kişiyi daha gözaltına aldığı yönünde haber aldığını dile getirdi.

Birçok insan hakları örgütü, Suudi Arabistan'ı, Riyad'ta bekletilen 2 Uygur Türkünün Çin'e iade edilmemesi gerektiği konusunda uyarılarda bulundu.

Sümeyye Aytürk hanım efendi babası ve diğer tutuklu Uygurların Çin'e iade edilmesinin her an gerçekleşebileceği konusuna dikkat çekerken babası ve Ruzi'nin Çin'e gönderilmeleri durumunda Rejim hükümeti tarafından infaz edilebileceklerini ve işkence görebileceklerini vurguladı.

Uluslararası kamuoyuna, hükümetlere ve sivil toplum kuruluşlarına seslenen Aytürk, babası ve Ruzi için acil yardım talep etti.

Öte yandan Ruzi'nin eşi de iadenin durdurulması hususunda çağrı yaparken, kocasının Çin'e iade edildiğinde işkenceye maruz kalacağını söyledi.

"UYGURLARIN ÇİN'E İADESİ HARAM"

Riyad'da geri gönderme merkezinde tutulan iki Uygurun yakınları, Ocak 2022'de bir Suudi yetkilisinin Abdulveli ve Ruzi'ye, Çin'e sınır dışı edilmeye psikolojik olarak hazırlıklı olmaları gerektiğini söylediğini aktardı.

Bilindiği üzere, geçen yıl 19 Temmuz'da Çin’in ısmarlamasıyla Fas yetkililerince Kazablanka havaalanında gözaltına alınan İdris Hasan, halen Fas'ta tutuluyor. Fas mahkemesince suçsuz yere tutuklanan İdris Hasan hakkındaki Çin’e iade kararına küresel çapta tepki gösterilmişti. İslam aleminden bir çok ulema Uygurların Çin’e iade edilmesinin “Haram” olduğu fetvasını vererek, Çin’in Doğu Türkistanlı insanlara sistematik Soykırım ve ciddi insan hakları ihlali uygulamakta olduğuna, Uygurların Çin’e iadesi durumunda yargısız infazla karşı karşıya kalacağına dikkat çekmişti.

Muhammed Ali ATATURT-Türkistan Press