Kaşgar’daki Tarihi Çarşı Yıkıldı

İşgalci Çin hükümetinin Doğu Türkistan’daki sözde  “eski yerleşim yerlerini yenilemek ve güzelleştirmek” bahanesiyle Kaşgar'daki Tarihi Merkezi Çarşıyı yıktığı öğrenildi.

Çin kaynaklı sosyal medyada platformlarında paylaşılan birkaç video, Çin rejiminin Kaşgar'da Tuman derya boyunda bulunan halk arasında “Yeni Bazar” olarak tanınan “Kaşgar Orta Batı Asya Uluslararası Ticaret merkezi”ni “yenileme” bahanesiyle zorla yıktığını ortaya koyuyor.

Yeni Pazar’ın yıkımdan önceki son görüntülerini içeren videolarda ise birkaç gün evel, dükkanların terk edildiği, bakımsız halde dağınık olduğu kaydediliyor.

Videoda, kaydeden kişiye ait olduğu düşünülen Orijinal seste ise “ Ey dünya! Yalvarıyorum! Herkes gibi normal hayat yaşamak mümkün olmayacak mi? nidaları duyuluyor.

AMAÇ, MİLLİ YAPILARI YOK ETMEK

Kaşgar'daki Tarihi Çarşı ile ilgili Röportajımızı kabul eden diasporadaki Uygur Türkleri, pazarın yiyecek, giyecek, ev eşyaları ve mutfak eşyalarından tutun zücaciyeden çeyize, günlük yaşamın her ihtiyaçlarını karşılayan, tek Çinli tüccarın olmadığı Uygur geleneksel pazar kültürünü yansıtan Çarşı olduğunu söyledi.

Gözlemciler, Pazarın yıkımını yorumlarken, Çin'in tarihi çarşıyı dağıtmakla kendi hayatını sürdürmeye çalışan İnsanların ekmek kapısını kapatmak ve ekonomik olarak dar boğaza sürüklemek, böylece Rejimin gösterdiği fabrikada köle işçi olarak çalışmaya mecbur bırakmak nihayetinde olduğunu, aynı zamanda Uygur tüccarların toplu şekilde bir arada bulunmasını engellemek istediklerini, bunun Kaşgar’daki Uygur kültür merkezlerini Çin görünümüne getirmek için olduğunu kaydetti. 

Çin, son yıllarda Doğu Türkistan halkının dini ve etnik kimliğini, kültür medeniyetini yok etmek, sistematik asimilasyon kötü niyetine ulaşmak için sözde “eski yerleşim yerlerini yenilemek ve güzelleştirmek” bahanesiyle milli yapı ve Uygur tarzı avluları, bazı Uygur geleneksel Sembolik mekanları, obje, motifleri zorla yok ederek Çin tarzına dönüştürme siyaseti izlediği biliniyor.

YIKIM, DOĞU TÜRKİSTAN GENELİNDE YAPILIYOR

Çin basınında çıkan haberlere göre Kaşgar ilinde 2021 yılında toplam 1 milyon 150.400 metrekarelik kentsel alan ve 14.549 haneyi kapsayan 201 yerleşim bölgesinde Uygur tarzı ev imaret, 616 siteyi  “eski yerleşim birimlerinin yenilenmesi” yalanıyla aslı görünümü tahrip edilerek Çin geleneksel fenerleri asılmış herhangi bir Çin bölgesine benzetildiği anlaşılıyor.

Çin’in organ yayını Xinjiang günlük gazetesinin 7 Mayıs 2020 tarihli haberinde de Doğu Türkistan'daki Çinli yetkililerin sözde “eski yerleşim yerlerini yenilemek ve güzelleştirmek” bahanesiyle yaklaşık 310.000 haneye ait Milli tarzı evi yıkmayı planladığını, şu yılı Nisan ayı sonuna kadar 96.400 İmareti yıktığını, Rejim yönetiminin Uygur tarzı yapıları yıkma girişiminin Urumçi, Aksu, Kuçar, Hotan ve Kaşgar'da yoğun olarak yürüttüğünü ortaya seriyor.

Muhammed Ali ATATURT-Türkistan Press