Kanada’da Üç şirket daha Köle işçi çalıştırmakla suçlandı

Kanada Sorumlu İşletmeler Ombudsmanı (CORE), Kanada merkezli önde gelen Üç firmayı, Doğu Türkistan’daki Köle işçi çalıştırma uygulamalarından yararlandığı gerekçesiyle hakkında soruşturma başlattı.

Kanada Sorumlu İşletmeler Ombudsmanı (CORE), tarafından yapılan açıklamada geçtiğimiz ay 28 sivil toplum kuruluşu, Walmart, Hugo Boss ve Diesel markaları hakkında Çin'deki tedarik zincirlerinde Uygurları zorla çalıştırdığı iddiasıyla dava açmış, ve buna göre gerekli yasal işlemlerin düzenlenmesi için incelemelere başlandı.

İLGİLİ HABERLER: ŞİRKETLER BÜTÜN İDDİALARI REDDETTİ

Ancak bahse konu üç şirket de iddiaları reddetmekle kalmayıp, aynı zamanda CORE’nun ön soruşturmasına uymayı da kabul etmedi.

Radio France Internationale (RFİ) haberine göre, geçtiğimiz yıl Ralph Lauren, Nike ve Dynasty Gold Mining gibi tanınmış bir düzine küresel markalara yönelik soruşturma başlatmış, şirketlerin Çin’deki operasyonlarında Uygur zorla çalıştırmadan yararlanmakla suçlanmıştı.

Ayrıca Kanada Çalışma Bakanı bu yılın Haziran ayında yaptığı açıklamada, Kanada hükümetinin gelecek yıl Kanada'nın tedarik zincirinde zorunlu çalıştırma ürünlerini yasaklayacak bir yasal düzenleme yapılacağını, bununla ilgili yasa tasarısı çıkaracağını açıklamıştı.

13 KANADA MARKASI KÖLE İŞÇİ ÇALIŞTIRIYOR
Ottawa merkezli Uygur İnsan Hakları Projesi direktörü Sn. Memet Tohti, daha önce konuyla ilgili yaptığı açıklamasında, Haziran 2022'de 28 sosyal organizasyon konfederasyon üyesinin, Kanada'da 13 şirketin Uygurları zorunlu çalıştırmadan yararlandığını iddia ettiğini, bu doğrultuda gerçekten Kanadalı şirketlerin Doğu Türkistan'daki Çinli ortaklarının işlettiği tedarik zincirlerinde zorunlu Uygur emeğiyle ürünler üretildiğini iddia etmişti.

Tohti ayrıca VOA muhabirine, 14 ay önce Uygurların bu şirketler tarafından zorla çalıştırılmasına ilişkin bir soruşturma raporunu ilgili birimlere sunduğunu, şimdiye kadar henüz 6 şirketin açık edildiği ve yakın gelecekte daha fazla şirketin ortaya çıkarılacağını dile getirmişti.

BÖLGE BYOGRAFİSİNİ ZORLA DEĞİŞTİRİYOR
Çin komünist rejimi, bir yandan Doğu Türkistan halkını toplama kamplarına gönderirken diğer yandan binlerce insanı Çin'e transfer ederek düşük ücretle veya çoğu bedava çalışmaya zorluyor. Bunun yanı sıra, Çinlileri yüksek maaş, beleşe konut ve tarıma el verişli topraklar tahsis ederek Doğu Türkistan’a yerleştiriyor.

Avustralya Stratejik Politika Enstitüsü (ASPİ) Raporunda dünya çapında tanınmış Batılı 83 markanın tedarik zincirleri Uygurların zorla çalıştırılmasından yararlandığı gösteriliyorken, buna ek olarak 9 Avrupa menşeli şirketi de kapsayan dünya çapında önemli teknoloji şirketleri, otomobil, ayakkabı ve giyim markaları da Çin ile suç ortaklığı yapıyor.

83 MARKA UYGUR KÖLE ÇALIŞTIRIYOR
Ayrıca Avustralya Stratejik Politika Enstitüsü'nden bir ekibin kamu verileriyle Uygurların Çin eyaletlerine sürgün edilmesinin özellikle 2019-2020 pandemi öncesi biraz daha hız kazandığı ve Çin’e çalışmaya sürgün edilen Uygurların milli değerlerini benimsemesi yahut dini inancına bağlı olmasına katiyen izin verilmediği gözlemleniyor.

Raporda listelenen 83 şirket arasında Almanya'nın BMW, Bush, Mercedes-Benz, Puma, Siemens şirketleri, İtalya'nın Caddy şirketi, İsveç'in (H&M), Electrolux şirketi, Filipinler'den Jack ve Jill şirketi, Fransa'dan Lacoste şirketi, İspanya'nın (Zara) markaları bulunuyor. Nitekim H&M gibi bazı markalar soykırımla suçlanmasının ardın dan Çin’le ilişkilerini kestiğini duyurmuştu.

Nitekim ABD Kongresi, Aralık 2021'de Çin'in Doğu Türkistan’da Uygur Türkleri ile diğer etnik ve dini toplumların zorla çalıştırılması yoluyla ürettiği malların ABD pazarına ithalatının yasaklanmasını öngören yasayı kabul etmişti.

Pekin yönetimi sözcüleri ise, zorla çalıştırma iddialarını "Çin karşıtı güçlerce uydurulmuş yalanlar" olarak nitelemiş; ülkedeki insan hakları durumunun gerçeğe aykırı olarak “karalanmaya çalışıldığını” savunmuştu.

Muhammed Ali ATAYURT-Istiqlal Haber