Hakan Fidan Doğu Türkistan’a gidiyor

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Çin Halk Cumhuriyeti'ne gidiyor. Fidan'ın Dışişleri Bakanı olarak Çin'deki ilk teması olacak. Fidan, 5 Haziran'a kadar sürecek program kapsamında Doğu Türkistan’ı da ziyaret edecek. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Çinli mevkidaşı Wang Yi’nin davetine icabetle, bugün Çin Halk Cumhuriyeti'nde olacak. 

Fidan burada Devlet Başkan Yardımcısı Han Zheng ve Çin Komünist Partisi temsilcileriyle de görüşecek. Diplomatik kaynaklara göre; Pekin'deki temaslarda Gazze önemli bir yer tutacak. Gazze'de bir an önce kalıcı ateşkes ve iki devletli çözümün sağlanması için atılabilecek adımlar değerlendirilecek.

48 MİLYAR DOLARI BULAN TİCARET HACMİ DE GÜNDEMDE
İki ülke arasında 48 milyar doları bulan ticaret hacmi de gündemde olacak. İkili ticaretin daha dengeli ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulması ile Çin'den Türkiye’ye, özellikle yeni teknoloji yatırımlarına dair iş birliği imkanları ele alınacak. 

Bakan Fidan’ın Pekin’deki temaslarının ardından 4-5 Haziran tarihlerinde Urumçi ve Kaşgar şehirlerini ziyaret etmesi öngörülüyor. Ticari ve ekonomik ilişkiler. Uygur Türklerinin temel hak ve özgürlükleri. Kritik pek çok başlık, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın Çin ziyaretçi için ajandasında olacak.

Ziyaret, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2012 yılında başbakan iken Doğu Türkistan’a yaptığı ziyaretin ardından en üst düzey ziyaret olacak. Uygur Türklerinin temel hak ve özgürlüklerinin korunması ve Çin'de refah ve huzur içinde yaşamalarının önemi gündeme getirilecek.

BÜYÜK BİR İLGİ VE BEKLENTİ İLE TAKİP ETMEKTEYİZ. 
Konuyla ilgili Uluslararası Doğu Türkistan STK’lar birliği tarafından yapılan Basın bildirisinde şu ifadelere yer verildi;

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Sayın Hakan Fidan'ın 3-5 Haziran 2024 tarihlerinde Çin ve Doğu Türkistan’a gerçekleştireceği resmi ziyareti, Uluslarasın Doğu Türkistan STK'lar Birliği olarak büyük bir ilgi ve beklenti ile takip etmekteyiz. 

Bakanlıkça belirtilen gündem arasında Uygurların temel hak ve özgürlüklerinin korunması ve Kaşgar ve Urumçi ziyaret edilmesinin bulunması dolayısıyla bu ziyaretin, Doğu Türkistan ve Uygur halkının insan hakları açısından olumlu sonuçlar doğurabileceğine inanıyoruz. 

Öncelikle, bu ziyareti Doğu Türkistan'daki Uygur halkının durumu hakkında uluslararası farkındalık yaratma ve etkili bir diyalog kurma fırsatı olarak görmekteyiz. Ziyaretin, bölgede yaşanan insan hakları ihlallerinin sona erdirilmesi yönünde somut adımlar atılmasına vesile olmasını ümit ediyoruz.

Ayrıca, Çin bölgedeki otoriter gücünü kullanarak, uluslararası gözlem heyetlerini aldatmak amacıyla şehirleri tamamen kapatarak yada gözlemcilerin gideceği bölgeleri önceden hazırlanmış oyuncu ekipleri ile doldurarak Doğu Türkistan'da gerçek durumu yansıtmayan sahte bir refah görüntüsü yaratmaya çabalamaktır. Aynı zamanda aldatılmış ziyaretçilerin ziyaret sonrası açıklamalarını kendi propagandası olarak kullanmaktadır.

Bu minvalde Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Sayın Hakan Fidan ve heyetinin bu tür propagandalara karşı dikkatli olması ve gerçeklere karşı açık ve net tavır sergilemesi bu ziyaretin amaca ulaşmasında önem arz etmektedir ve Çin’in bu ziyareti propaganda olarak kullanmasını engelleyecektir. 

DOĞU TÜRKİSTAN DİASPORASINDAN BEKLENTİ
Bu bağlamda, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı'nı, Çinli yetkililerle yapacağı görüşmelerde aşağıdaki hususları gündeme getirmesini bekliyoruz:

1. Uygur Soykırımının ve İnsan Hakları İhlallerinin Durdurulması: Uygur halkının maruz kaldığı insan hakları ihlallerinin sona erdirilmesi ve uluslararası insan hakları normlarına uygun bir yaşam sürdürmeleri için gerekli adımların atılması.

2. Aile Bütünlüğünün Sağlanması: Toplama kamplarında tutulan Uygurların serbest bırakılması ve ailelerinden ayrılan kişilerin bir araya getirilmesi.

3. Dini ve Kültürel Özgürlüklerin Güvencesi: Uygur halkının dini ve kültürel özgürlüklerine saygı gösterilmesi, ibadetlerini ve kültürel pratiklerini özgürce yerine getirebilmeleri için gereken ortamın sağlanması.

4. Uluslararası Gözlemcilerin Bölgeye Girişi: Bağımsız uluslararası gözlemcilerin Doğu Türkistan'a girişine izin verilmesi ve bölgedeki durumun tarafsız bir şekilde gözlemlenebilmesi.

5. Ekonomik ve Sosyal Hakların Korunması: Uygur halkının ekonomik ve sosyal haklarının korunması, eğitim ve sağlık gibi temel hizmetlere erişimlerinin güvence altına alınması.

6. Doğu Türkistan’da Türkiye Cumhuriyeti konsolosluğunun açılması: Doğu Türkistan halkının Türkiye ve Türk halkı ile eğitim, sosyal yaşam, ekonomi ve diğer açılardan ilişki kurması için kanalların açılması.

Uluslararası Doğu Türkistan STK'lar Birliği olarak, bu ziyaretin Uygur halkının yaşadığı sıkıntıların uluslararası toplum tarafından daha iyi anlaşılmasına ve çözüme kavuşturulmasına katkı sağlayacağını ümit ediyoruz. Bu süreçte, Türkiye Cumhuriyeti'nin Doğu Türkistan’a halkına yönelik desteklerinin devam edeceğine olan inancımız tamdır. 

Muhammed Ali ATAYURT-Istiqlal Haber 
Kaynak: UDTSB