Çin rejimi enerji arzını garanti altına almak için Doğu Türkistan dahil tüm bölgelerdeki kömür üretimini arttırmaya çalışıyor. Bu minvalde bölge kaynaklarını Çin'e ihraç etme çabalarını da arttırdığı öğrenildi.
Çin propaganda ağı Tanrıdağ sitesinde yer alan 12 Eylül 2022 tarihli habere göre Çin rejimi, mevcut enerji ihtiyaçlarını karşılamak için büyük miktarlarda Doğu Türkistan'ın kömür kaynaklarını Çin’e transfer etmeyi planladığı anlaşılıyor.
Habere göre, Yihua madencelik şirketi, Çin'e tedarik sağlamak için günlük ortalama kömür üretimini 90.000 tona çıkardı. Şirket şu anda yılda 30 milyon ton kömür çıkarabiliyor ve bu yılın başından bu yana 19 milyon tondan fazla kömür çıkardığı ve bu kaynakları mevcut karayolu taşımacılığından, demiryolu taşımacılığına değiştirerek Çin’e kaçırdığı ileri sürülüyor.
GÜNDE 100 BİN TON KÖMÜR ÇIKARIYOR
Çin enerji Grubun Doğu Türkistan'daki iştiraklerinin kömür madenlerinin yıllık üretim kapasitesi 96,9 milyon tona ulaştığı ve bu yılın başından bu yana yaklaşık 50.000 ton kömür madeni elde edildiği, Ayrıca Kumul’un Araturk İlçesinde bulunan Jiangna Madencilik Şirketi, günde 100.000 tondan fazla kömür üretebilme kapasitesine sahip olduğu ifade ediliyor.
Doğu Türkistan’daki sözde “Xinjiang Kalkınma ve Reform Komisyonu” istatistiklerine göre, bu yıl Ocak-Temmuz ayları arasında Doğu Türkistan'da çıkarılan işlenmemiş kömür miktarı 218.356.000 tona ulaştı.
Verilere göre, bu yılın Ocak-Temmuz ayları arasında Doğu Türkistan'dan Çin illerine toplam 40.187.000 ton kömür kaçırıldığı ve aynı dönemde Çin'e yapılan sevkiyatın %101.41 arttığını gösteriyor.
KAYNAKLAR ÇİN İLLERİNE GİDİYOR
Çin haber kaynaklarına göre, Çin enerji Grubuna bağlı Doğu Türkistan'daki 28 kömür yükleme noktalarından her gün kömür yüklü 48 tren hareket ediyor ve bu kaynaklar Çin’in Gansu, Sichuan, Chongqing, Yunnan, Qinghai başta olmak üzere diğer Çin illerine transfer ediliyor.
Şu anda Doğu Türkistan'daki tahmini kömür kaynakları 450 milyar tona ulaşıyor ve Çin enerji Grubun Doğu Türkistan’daki yan kuruluşları 25 önemli Çinli işletmenin tedarikini sağlama görevini üstlenmiş durumda.
Son zamanlarda Çin virüsü, Çin'e yönelik uluslararası ticaret ambargoları, Çin eyaletlerinde peş peşe yaşanan felaketler gibi etkenler nedeniyle Çin ekonomisinde bir durgunluk yaşanıyor. Bazı Çinli şirketler iflas etti. Bu boşlukları doldurmak için Çin rejimi, Doğu Türkistan kaynaklarını sömürmeyi yoğunlaştırıyor.
ÇİN’İN EN BÜYÜK 4. KÖMÜR ÜRETİM BÖLGESİ
Çin İstatistik Bürosu'na göre, Doğu Türkistan’ın 2019 yılında işlenmemiş kömür üretim miktarı 238 milyon tona ulaşmış ve Çin'in en büyük 4. kömür üreten bölgesi haline gelmişti.
Çin'de yakın zamanda ortaya çıkan enerji krizinin ardından Tibet, İç Moğolistan ve Doğu Türkistan gibi işgal edilen topraklardan Çin illerine enerji kaynaklarının ulaşımı hız kazandı. Doğu Türkistan'daki kömür rezervleri, Çin'in toplam kömür rezervlerinin %37'sini oluşturmaktadır. Petrol ve gaz rezervlerinin de Çin'in toplam rezervlerinin %25'ini oluşturduğu ve söz konusu kaynağın hacmi 30 milyar ton olduğu tahmin ediliyor. Bunlardan hariç Doğu Türkistan'da Rüzgar ve Güneş enerjisi teknolojisi kullanım alanında oldukça ön planda.
Gözlemciler Doğu Türkistan'ın kaynaklarına ilişkin Çinlilerin açıkladığı verilerin güvenilmez olduğunu hatırlatmakla birlikte, yağmalanan kaynakların Çin'in açıkladığı miktarın kat kat üstünde olduğunu söylüyor.
SADECE ÇALMIYOR, ZARAR DA VERİYOR
Ayrıca Doğu Türkistan’da 4 Ekim 2021’de yayınlanan hava kalitesi endeksine göre, Hotan, Kaşgar ve Kızılsu olmak üzere üç bölgedeki hava kalitesinin tehlike sınırına ulaştığı ve İli vilayetindeki hava kirliliğinin daha kötü olduğu, insan sağlığına daha fazla etki gösterebileceği kaydediliyor.
Uzmanlar, Doğu Türkistan’daki elektrik santrallerinde büyük çoğunluğun kömürü yakıt olarak kullandığı ve Çin'in dünyaya zehirli karbondioksiti kontrol etme sözü vermesine rağmen, Doğu Türkistan’daki enerji santrallerinin ölçeğini her geçen yıl genişlettiğini bildirdi
Muhammed Ali ATAYURT-Türkistan Prees