Çin Tayvan'ı tamamen kuşattı

Çin'in tüm uyarılarına rağmen Tayvan'a giden ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi adadan ayrıldı ancak gerilim düşmedi. Pelosi'nin adaya ayak basması ile Tayvan'ı resmen çembere alan Çin ordusu büyük abluka için sabah 7.00'da hareket başlattı.

Dünyanın gözü kulağı son birkaç gündür Tayvan'da. Zira Avrupa'daki savaş henüz bitmemişken Çin-Tayvan ihtilafında gerilim zirve yapmış durumda.

Çin'in tüm uyarılarına rağmen Tayvan'a giden ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin bu ziyaretinin yankıları sürerken Çin ordusu büyük abluka için 6 taraftan eş zamanlı olarak sabah 7.00'da hareket başlattı.

SAVAŞ UÇAKLARI HAVALANDI
Yerel saatle 12.00'de savaş uçakları havalandı, füzeler ateşlendi. BBC, Çin'in bugüne kadar Tayvan'ın çevresindeki en büyük gövde gösterisine giriştiğini bildiriyor. Çin medyası ise, kuşatmayı 'Yeniden birleşmenin provası' başlıklarıyla sunuyor.

Uluslararası medya tarafından 'yeryüzünün en tehlikeli noktası' olarak tanımlanan Tayvan Boğazı'nda ve adanın çevresinde Çin gerçek mermilerle tatbikatlara başladı.

Çin, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan'dan ayrılmasından saatler sonra jetler, savaş gemileri ve uçak gemilerinin yanı sıra füzelerle gözdağı veriyor.

ABD'den son çeyrek asırda en yüksek düzey ziyaretin gerçekleştiği Tayvan'ın Çin ordusu tarafından tamamen kuşatıldığı görülüyor.

Çin medyasının yayınladığı haritada, Tayvan'ın çevresindeki altı bölgede askeri faaliyetin olduğu göze çarpıyor. BBC, yerel saatle 12.00'de başlayan tatbikatların Tayvan çevresinde gerçekleşen en büyük gövde gösterisi olduğunu bildiriyor.

ABD UÇAĞI YAKLAŞIYOR
Çin ordusu, Tayvan'a bazı noktalarda 12 mil kadar yaklaşmış durumda. BBC Tayvan muhabiri Rupert Wingfield-Hayes, "Bu tatbikatların eşi benzeri görülmedi" deyip ekliyor:

"Çin'in ateşlediği balistik füzeleri havada takip edebilen bir ABD uçağı Japonya'dan havalandı ve Tayvan'a doğru geliyor. Analistler, Çin'in Tayvan kıyılarına oldukça yakın yasak noktalara balistik füzeler fırlatmaya hazırlandığını söylüyor. Pekin-Taipei hattında iplerin bu kadar gerildiği 1996 yılında, Çin ordusu bunu yapmıştı. Ancak bu sefer yasak bölgeler Tayvan'a fazlasıyla yakın. Analistlere göre, Çin'in Tayvan'ın doğusunda ilan edilen tatbikat bölgesine bir füze ateşleyebileceğini ve söz konusu füzenin adanın üstünden geçerek hedefe ulaşacağını da aktarıyor. Böyle bir atış, Tayvan hava sahasının büyük bir ihlali olur."

Uluslararası haber ajansı AFP, Çin ana karasının Tayvan'a en yakın noktası olan Pingtan Adası'ndan fotoğrafları dünyaya servis ediyor. Turistlerin de girdiği kadrajda gökyüzünde uçan Çin helikopterleri var.

'ÇATIŞMA RİSKİ VAR'
İnsansız hava araçları olduğu düşünülen tanımlanamayan hava araçları ise, Çin'e sadece birkaç kilometre mesafedeki Tayvan'a bağlı Kinmen adaları üzerinde uçuyor. Tayvan ordusu, hava aracını uzaklaştırmak için işaret fişeği attı.

Dört gün sürecek gövde gösterisi henüz başlamadan tansiyon yükseldi bile. Tayvan Çarşamba günü Çin'e ait 27 savaş uçağının hava sahasına girdiğini açıkladı. Çin savaş uçaklarına karşılık Tayvan jetleri de havalandı.

KONTROLDEN ÇIKABİİR
ABD, Çin Ordusunun Tatbikatlarının Kontrolden Çıkabileceği Uyarısını Yapıyor.

BBC'ye konuşan analist Bonnie Lin, Tayvan'ın ihtiyatlı tepki göstereceğini ancak yine de çatışma riski bulunduğunu söylüyor. Lin, "Örneğin, Çin Tayvan hava sahasında savaş uçaklarını uçurmaya karar verirse, Tayvan'ın söz konusu jetlerin önünü kesme şansı var. Ve gökyüzünde bir çarpışma görebiliriz, birçok farklı senaryonun vuku bulduğunu görebiliriz" diyor.

Amerikan New York Times gazetesi ise, 'Bir gösteriden daha fazlası: Çin'in tatbikatları Tayvan'ı işgal etmesine yardımcı olabilir' başlığını kullandı.

Çin Komünist Partisi'nin İngilizce yayın organı Global Times gazetesi, Çin ordusunun gövde gösterisini 'Yeniden birleşme hârekatının bir parçası' başlığıyla okurlarına sundu. Tayvan çevresindeki altı bölgeye hiçbir gemi ya da uçağın girmesine izin verilmeyeceğini kaydeden Global Times ayrıca, fırlatılan füzeler, gece ateşlenen hava savunma sistemleri, kalkış yapan savaş uçaklarının görüntülerini yayınlıyor.

FARKLI ROTA ARANIYOR
Çin, tatbikatların dünyanın en işlek su yollarından bazılarında gerçekleştirileceğini ve 'uzun menzilli atışları' içereceğini söylüyor. Tayvan, tatbikatlardan kaçınmaları için gemilerden alternatif rotalar bulmasını istedi ve komşu Japonya ve Filipinler ile alternatif uçuş rotaları bulmak için görüşüyor.

TARİHİ ZİYARET
82 yaşındaki ABD'li siyasetçi Nancy Pelosi, Çin'in tehditlerine rağmen hafta içinde Tayvan'ın başkenti Taipei'ye indi. Son 25 yılda Tayvan'ı ziyaret eden en kıdemli ABD'li politikacı olan Pelosi, geziyi daha geniş bir Asya turunun parçası olarak yaptı.

Temsilciler Meclisi Başkanı, 24 saatten kısa bir süre kaldığı adada "Sizi asla yalnız bırakmayacağız" dedi.

Çin Pelosi'yi adaya gitmemesi konusunda defalarca uyardı. Tayvan'ı topraklarının parçası olarak gören Pekin yönetimi, Pelosi'nin uçağına karşı herhangi bir hamlede bulunmadı ancak devasa tatbikatlar yapacağını açıkladı.

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ABD'yi 'demokrasi kisvesi altında Çin'in egemenliğini ihlâl etmekle' suçlayarak, "Ateşle oynayanların sonu iyi olmayacak ve Çin'i rencide edenler cezalandırılacak" diye konuştu.

BATILI ÜLKELERDEN AÇIK UYARI
G7 ülkelerinin (Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İngiltere ve ABD) dışişleri bakanları, Çin'in adımlarının bölgeyi istikrarsızlaştırma riski taşıdığını belirten ortak bir bildiri yayınladılar.

Bildiride, "Bir ziyareti Tayvan Boğazı'ndaki saldırgan askeri faaliyetler için bahane olarak kullanmanın gerekçesi yoktur. Ülkelerimizdeki parlamenterlerin uluslararası olarak seyahat etmesi normal ve rutindir" denildi.

ABD, Tayvan politikasında hassas bir denge üzerinde yürüyor. Bir yandan, sadece Çin hükümetini tanıyan ve diplomatik ilişkilerini Taipei yerine Pekin ile kuran 'Tek Çin' politikasına uyuyor.

TAYVAN'DAN İLK AÇIKLAMA: BALİSTİK FÜZE ATEŞLENDİ
Tayvan Savunma Bakanlığı'ndan tatbikat ile ilgili ilk açıklama geldi.

Açıklamada tatbikatlar sırasında Çin kuvvetlerinin Tayvan çevresindeki sulara "çoklu" balistik füzeler ateşlediği bilgisine yer verildi.

TATBİKATLAR SAVAŞA ÇEVRİLEBİLİR
Çinli askeri uzman Song Zhongping, yaşanan gelişmeler ile ilgili şu değerlendirmede bulundu; “Gelecekte bir askeri çatışma durumunda, şu anda prova edilmekte olan operasyonel planların doğrudan savaş operasyonlarına çevrilmesi muhtemeldir.” Dedi.

Muhammed Ali ATAYURT-Türkistan Press