Avustralya Stratejik Politika Araştırmaları Enstitüsü'nün (ASPI) 25 Eylül Cuma günü yayınladığı "Doğu Türkistan'daki Uygurlar, ve İslam dininin yok edilmesi" başlıklı bir araştırma raporunda, Çin komünist partisinin Doğu Türkistan’da yaklaşık 16 bin camiyi yıkıp yok ettiği delil ve uydu görüntüleriyle ortaya konuluyor.
Araştırma raporuna göre Doğu Türkistan'daki camilerin çoğu son üç yılda yıkıldığı, yaklaşık 8.500 cami tamamen haritadan silindiği, Yıkımın Doğu Türkistan'daki camilerin üçte ikisini kapsayacağı, hasar görmüş ve korunan kültürel alanların yaklaşık% 50'si tahrip edilmiş veya kapısına kilit vurularak ziyarete kapatıldığı ileri sürülüyor.
Yıkımın çoğunluk olarak Urumçi ve Kaşgardışındaki bölgelerde gerçekleştiği ve 10. yüzyıla kadar uzanan tarihi mekanları, antik şehirleri, Uygur hanedan sarayları, mezar ve benzeri Uygur kültür medeniyet kanıtlarının tamamen yok edildiği belirtiliyor.
Rapora göre, "Doğu Türkistan'daki Çinli yetkililer Uygur dilini, yaşam tarzını ve yemek kültürünü değiştirmek için domuz eti dahil zorlayıcı yöntemler kullanmakta olduğu, yalnızca milyonlarca Uygur Müslümanı toplama kamplarına hapsetmekle kalmayıp aynı zamanda Uygur kültür geleneğinin temel unsurlarını kapsamlı bir şekilde yok ettiği kanıtlarıyla doğrulanıyor.
Bilgilere göre üzerindeki kubbeler ve hilal simgesinin sökülerek tahrip edilen Doğu Türkistan'daki cami sayısının 15 bin 500’u aşacağı tahmin ediliyor. Bu tahmin doğruysa, Çin’in 1960'larda başlattığı Kültür Devrimi'nden sonra Doğu Türkistanlı Müslümanların ibadet ettikleri asgari cami sayısı olarak düşünülüyor.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü WangWenbin 25 Eylül Cuma günü düzenlediği basın toplantısında Avustralyalı düşünce kuruluşunun raporuna tepki göstererek, Doğu Türkistan’da an itibariyle Kişi başına düşen cami sayısının birçok Müslüman ülkeden daha fazla olduğunu savundu.
Ayrıca Avustralya Stratejik Politika Araştırmaları Enstitüsü raporuna göre, Doğu Türkistan'daki Hristiyan kiliselerinin ve Budist tapınaklarının hiçbir şekilde hasar görmediği, sadece Uygur Türkü Müslüman camilerinin büyük çaplı yıkımına ilişkin çalışmaların sürdüğüne dair bilgiler dikkat çekiyor.
Geçen yıl yapılan bir araştırma Doğu Türkistan'da düzinelerce Müslüman mezarlığının ve kutsal mabetlerin yok edildiğini, her yerde insan kemiklerinin görülebildiğini ortaya koymuştu.
Muhammed Ali Atayurt
Kaynak: https://www.voachinese.com/a/thousands-mosques-xinjiang-demolished-recent-years-report-20200925/5597591.html