İspanya merkezli sivil toplum örgütü Safeguard Defenders adlı kuruluş tarafından “Kapana Kısılmak: Çin’in Genişleyen Çıkış Yasağı Uygulamaları” başlıklı rapor yayınlandı.
Raporda, çıkış̧ yasaklarının çoğu zaman yasal bir gerekçe olmaksızın bireyler, basın ve insan hakları savunuculuğu üzerinde daha fazla baskı kurmak amacıyla soykırım suçlusu Xi Jinping tarafından bir araç̧ olarak kullanıldığı ortaya konuyor.
Çin rejiminin ulusal güvenlik gerekçesiyle uyguladığı çıkış̧ yasakları, yalnızca insan hakları savunucuları aktivistler ve yabancı gazetecileri etkilemediği raporda yer aldı. Çin, söz konusu çıkış̧ yasaklarını bir sınır ötesi baskı aracı olarak da kullanıyor. Raporda, Xi yönetimi altında dört yeni yasanın daha kabul edildiği ve bu türden kısıtlamalar getiren yasaların toplam sayısının 14'e ulaştığı belirtildi. Bu yeni yasalardan biri olan Gözetim Kanunu (2018), hakkında soruşturma yürütülen veya şüpheli olmasalar bile bir soruşturmayla bağlantılı olan kişileri yurt dışına çıkış̧ yasağına tabi kılındığı belgeleriyle teyit edildi.
İLGİLİ HABERLER: ÇİN’İN UYGUR YÜZ TANIMA TEKNOLOJİSİ KORKUTUCU
Bu uygulama sınır kapılarında ya da ikametlerinde kişilerin pasaportlarına el konulması yoluyla ya da yeni pasaport veya pasaport yenileme başvurularının reddedilmesi yoluyla hayata geçirilmekte olduğu öne sürülürken, genellikle bireyler Cin’den ayrılmak üzere bir sınır kapısına gelene kadar haklarında getirilen çıkış̧ yasağı konusunda bilgilendirilmediği ve gidip yakalandığı doğrulanıyor.
ÇIKIŞ YASAKLARI YILLARDIR DEVAM EDİYOR
Cin Komünist Rejimi, işgal altındaki Doğu Türkistan ve Tibet gibi bölgelerde aslında uzun zamandan beri çıkış̧ yasakları uyguluyor. Uygurlar acısından pasaportlara erişim her zaman imkansız. Üstelik yolsuzluk ve ayrımcı prosedürler yoluyla bir silah haline getirilmiştir. En son 2015 yılında Doğu Türkistan’ın Gulca bölgesindeki Komünist yetkililer, yeni pasaport vermeyi durdurmuş̧ ve halkın elinde mevcut bütün pasaportları polis tarafından muhafaza edilmek üzere geri istendiğini duyurmuştu.
2016 yılına gelindiğinde pasaportların geri alınması uygulaması Doğu Türkistan genelinde daha yaygın bir şekilde uygulanmaya başlanmış, sırf pasaport aldıkları gerekçesiyle milyonlarca insan Toplama Kamplarına alınmıştı.
YURT DIŞINDAKİ UYGURLARI DA ETKİLEDİ
Bu durum Diasporadaki Uygurları da etkilemiş̧, Uygur Soykırımı devam ederken pasaportlarını yenilemeye çalışan bazı Uygurlara pasaport yerine sadece Doğru Türkistan’a seyahat edebilmelerine yarayan tek gidişli (mavi renkli) seyahat belgeleri verilmişti.
Daha sonra ise Uluslararası Toplumu şok eden Batı ve Avrupa’nın “Asla bir daha olmasın” diye ant içtiği, Çin’in Doğu Türkistan’daki malum “Nazi varı” Toplama kampları 2017’de ayyuka çıkarıldıktan sonra, Yurt dışındaki Uygurlar ’da giderek arttan baskıya karşı Çin büyükelçilikleri önünde yıllardır Doğu Türkistan’daki sistematik soykırımı Protesto ediyor.
Muhammed Ali ATAYURT-Istiqlal Haber