AP: "Çin, Uygurlar'ı yalan ifade vermeye zorluyor

Uygurlar’a yönelik politikaları nedeniyle tüm dünyadan tepki toplayan Çin yönetimi, insan hakları ihlallerini yalanlayan videolar yayınlıyor.

Videolarda uluslararası Toplumun suçlamalarını ÇKP yönetiminin baskısı ve etkisi altındaki Uygur vatandaşlar yalanlıyor. Associated Press (AP) haber ajansına göre ise, görüntülerdeki Uygurlar, baskı altında zoraki ifadeler vermeye mecbur ediliyor.

Devlet televizyonlarında, Çin Komünist Partisi’ni öven ve eski ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun Doğu Türkistan’da Uygurlar’a soykırım yapıldığı yönündeki açıklamasını kınayarak reddeden Uygurlar’ın onlarca videosu yayınlandı. Çinli yetkililer bu görüntülerin kendiliğinden ortaya çıktığını ileri sürerek, birçok videoyu yabancı medya mensupları için düzenlenen basın toplantılarında gösterdi.

AP’nin haberinde yer alan ayrıntılara göre, Ocak ayında Pekin’deki yönetimden Karamay kenti yetkililerine gönderilen bir yazılı emirde, Ulusal dili (Mandarin Çince) anadili gibi konuşan Uygur bulmalarını ve eski Bakan Pompeo’nun Çin karşıtı açıklamalarına muhalif bir dakikalık videolar çekmeleri talimatı verildiği ortaya çıkıyor.

Pompeoya karşı Doğu Türkistanda Uygur Maarıfına yasak olmadığını savunan akademisyen

HALKA BASKI YAPARAK NE DERSE YAPAR HALE GETİRDİ.

Emirde, “Pompeo’nun açıklamalarıyla ilgili net bir duruş ifade edin. Örneğin: ‘Pompeo’nun Çin aleyhtarı açıklamalarına kesinlikle karşı çıkıyorum ve bu açıklamalardan dolayı öfkeliyim’. Çin Komünist Partisi’ni ve Çin’i sevdiğinizi, ifade edin, ‘Ben bir Çinliyim ve anavatanımı seviyorum, buradaki işimde ve yaşamımda mutluyum’ gidi sözlerle ifade edin” denildiği belirtiliyor.

Çinli yetkililerin bu tür mesajları gönüllü olarak paylaşabilecek Uygurlar’a ulaşması zor değil ancak Çin’in Doğu Türkistan’daki Müslümanlara yönelik baskıları daha önce de kanıtlandığından, birçok uzman yeniden gündeme gelen görüntülü mesajların baskı sonucu kayda alındığını güçlü bir şekilde savunuyor.

Pompeoya karşı Doğu Türkistanda dini kısıtlama olmadığını anlatmaya çalışan yalan imam 

Diğer taraftan, her ne kadar videolarda konuşan Uygurlar’ın bu mesajları baskı altında verdikleriyle ilgili net bir kanıt olmasa da, uzmanlar Çin yönetiminin yerel yetkililerden bu tarz videolar talep ettiğine dair bir yazışmanın varlığının büyük önem taşıdığına dikkat çekiyor.

Doğu Türkistan’daki Xinjiang yerel yönetimi sözcülerinden Xu Guixiang, Pekin’de düzenlenen basın toplantısında böyle bir yazılı mesaj alıp-almadıkları sorusuna doğrudan yanıt vermekten kaçınarak, “Hükümet bu tarz bir uyarı ya da talepte daha önce hiç bulunmadı” diyerek videolardaki Uygurlar’ın kendi karar ve istekleriyle Pompeo’nun açıklamalarına muhalif mesaj yayınladıklarını ileri sürdü.

MESAJI AP’YE YÖNLENDİREN KİŞİ GÖZALTINDA

2017 yılında Çin zulmünden kaçan Uygur aktivist Tahir Emin, Doğu Türkistan’da bilgiye erişimin oldukça kısıtlığı olduğunu hatırlatarak, bu videoların baskı yoluyla, devlet tarafından kaydettirildiğini aktarıyor.

Doğu Türkistan’da yaşayanların çoğunluğunun Pompeo’nun kim olduğunu ya da ne tür açıklamalarda bulunduğunu dahi bilmediğini belirten Emin, Kontrolün zirvede olduğu bölgede “Mike Pompeo’nun Uygurlar’la ilgili ne dediğini Kim nereden bilebilir?” diye sözlerine ekledi.

Çince adı Chen Haoyu olan Firdavs Drinov isimli bir arkadaşının Doğu Türkistan’daki Xinjiang yönetiminden gönderilen yazılı emri, Karamay yerel yönetiminde çalışan bir aile ferdinden mesajın ekran görüntüsünü alarak kendisine ulaştırdığını ve doğrudan AP’ye yönlendirdiğini belirtti.

Associated Press (AP) haber ajansına göre Doğu Türkistan’daki Xinjiang yönetiminden gönderilen mesajı sızdıran Firdavs’un “yalan bilgi yayma ve halkı zehirleyerek bölücülük yaptığı” suçlamasıyla gözaltına alındığı ileri sürülüyor.

Firdavs’un hangi hapishanede tutulduğu bilinmiyor ancak Gözlemciler Doğu Türkistan’daki benzeri diğer yargılamalarda “Devlet sırrını sızdırmak, Ülkeyi bölmek, Yurt dışındaki terör örgütleriyle bağlantı kurmak” gibi keyfi suçlamalarla çok sayıda kişinin uzun vadeli hapis cezası ile cezalandırıldığını hatırlatarak Çin’in bölgedeki son durumu tamamen ört bas etmeye çalıştığını ve Çin propagandalarını güçlendirmek adına var gücüyle yüklendiğini kaydetti.

Pompeo’nun Çin karşıtı açıklamalarına muhalif bir dakikalık videolar çekmeleri hakkındaki talimat mesaji 

Muhammed Ali ATAYURT-Türkistan Press
Kaynak: VOA