Çin'in yabancı ülkelerde yasa dışı olarak gizli polis merkezleri kurduğu ile ilişkin haberlerin gündeme gelmesinin ardından birçok ülke harekete geçti.
The Guardian'a göre, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Almanya, İrlanda, İtalya, Portekiz, İspanya, İsveç, Hollanda ve İngiltere'nin de aralarında bulunduğu 14 ülke hükümetleri, yabancıların kendi topraklarında hukuk uygulayamayacaklarını ve yabancı temsilcilerin yerel ve uluslararası yasalara uymaları gerektiğini gerekçe göstererek Çin’in gizli polisi merkezlerini soruşturmaya başladı.
Bilgilere göre Hollanda ve İrlanda, Çin Komünist Partisine doğrudan bağlı gizli polis karakollarının derhal kapatılmasını talep ederken ilgili kurumların soruşturması sıradında İspanya, Sırbistan ve Mozambik'te yasadışı olarak kurulan gizli polis merkezlerinin insanlara Çin'e dönmeleri için baskı yaptığına dair kanıtlar bulunduğu ortaya çıktı.
Ayrıca Çinlilerin yurt dışında yasa dışı olarak kurdukları merkezler hakkında Şili, Nijerya ve ABD hükümetlerinin soruşturmaya devam ettiği belirtilirken, tüm hükümetlerin Çin'in ulusötesi baskı taktiklerini ve bağlantılı ağlarını araştırma, risk altındaki topluluklar için yeterli raporlama ve koruma mekanizmaları oluşturma, söz konusu gizli merkezlerde görevli Çinlilere yaptırımlar ve vize kısıtlamaları getirme gibi çeşitli tedbirlerin alınması çağrısında bulunuldu.
ÇİN, AVRUPA’DA EN AZ 54 YASADIŞI MERKEZ KURDU
Merkezi İspanya’da Safeguard Defenders örgütü, 15 Eylül’de bir rapor yayımlayarak Çin’in Avrupa ülkeleri başta olmak üzere bilindiği kadarıyla 5 kıta 34 ülkede en az 54 yasadışı ve gizli polis merkezi kurduğunun tespit ettiğini ortaya koymuştu.
Raporda söz konusu yasa dışı merkezlerin adli soruşturmaları yürütmek, muhalifler başta olmak üzere Doğu Türkistanlılara gözdağı vermek ve iade anlaşmalarında öngörülen prosedürlerin dışında suçluları ülkeye dönmeye ikna etmek için kullanıldığı iddia edilmişti.
EĞER TÜRKİYE’DE VARSA EGEMENLİK İHLALİ OLUR
Gözlemciler, pandemi öncesi Türkiye’de Bazı Çin ajanlarının Uygur Türkleri üzerinde yasa dışı operasyonlar gerçekleştirdiğini, bazı kişilerin Uygur lokantasına gizlice sızarak insanları fotoğraflarken halk tarafından yakalandığını ve polise teslim edildiğini hatırlatarak, Çin’in bütün Avrupa’yı kaplayan polis ağı planının Pandemi nedeniyle suya düştüğünü, fakat su uyur düşman uyumaz sözüne binaen ilgili kurumların Çin rejiminin Türkiye’de yasa dışı gizli polis bürosu kurup kurmadığını araştırması gerektiğini, eğer varsa bunun egemenlik ihlali olacağını değerlendirdi.
Muhammed Ali ATAYURT-Türkistan Press