“Uygur Yasası” Yürürlüğe Giriyor

Amerika’nın sesi VOA’nun bildirdiğine göre, ABD Gümrük ve Sınır Koruma Özel ekibi başkanı 1 Haziran'da yaptığı açıklamada, Doğu Türkistan’daki Uygurların köle olarak çalıştırılmasını engellemeyi ön gören yasayla ilgili hazırlıkların tamamlandığını ve 21 Haziran Salı günü itibariyle resmi olarak yürürlüğe gireceğini duyurdu.

Habere göre, Doğu Türkistan ve Çin illerinde Uygurların zorla çalıştırılması çok yaygın ve devlet desteğiyle yapılıyor olması nedeniyle, ABD Gümrük muhafızları Çin malları ve diğer köle işçilik bağlantılı ürünlere sıkı denetim getiren bir takım önlemler almıştı. 21 haziran yasanın uygulanmasıyla, şüpheli mal denetim sayısının mevcut bir milyondan 11 buçuk milyona çıkması bekleniyor. Yönetici kadrolarına 300'den fazla yeni yöneticinin eklenmesi gerektiği, hal böyle olunca ilgili alanda teknik ve uzman bilgisine ihtiyaç giderek artması tahmin ediliyor.

KÜRESEL TEDARİK ZİNCİRİNİ ETKİLEYECEK

ABD Başkanı Joe Biden, Uygurların zorla çalıştırılmasını yasaklayan yasayı geçen yıl Aralık ayında imzaladı ve bu yasa, başkanın ilgili yönetmelikler uyarınca imzalamasından 180 gün sonra otomatik olarak yürürlüğe girmesi gerekecek. Yasaya göre, Doğu Türkistan'da veya Çin’deki fabrikalarda üretilen tüm ürünlerin, ABD makamları tarafından onaylanmadıkça zorunlu çalıştırma kapsamına alınacak ve 1930 tarihli ABD Gümrük Yasası'na tabi tutulacak.

Üst düzey ABD’li yetkili, Zorla çalıştırmayla ilişkisi olup olmadığının ispatı için yüksek standart uygulandığını ve Şirketlerin tüm tedarik zincirlerinde zorla çalıştırma olup olmadığını ispat etmek zorunda olduğunu ve sahte delil sunarsa cezalandırılacağını söyledi.

Gözlemciler, “Uygur zorunlu çalıştırmayı engelleme yasasının” yürürlüğe girmesi, küresel tedarik zincirini kötü yönde etkileyeceğini, ABD ile Çin arasındaki ekonomik gerilimleri daha da artıracağını, ancak bu sonuçların, yasanın ne ölçüde uygulanacağına bağlı olduğunu kaydetti.

ÇİN’İN ZORLA ÇALIŞTIRMA UYGULAMASI

Yüzbinlerce Uygur Türkü'nün bölgedeki fabrikalarda zorla çalıştırıldığı iddia edilmiş, Doğu Türkistan'daki bazı işletmeler, "zorla çalıştırma" yoluyla üretim yapıldığına dair iddiaların hedefi olmuştu.

ABD Kongresi, Aralık 2021'de Çin’in Doğu Türkistan’da yaşayan Uygur Türklerini zorla çalıştırılması yoluyla ürettiği malların ABD'ye ithalatının yasaklanmasını öngören yasayı kabul etmişti.

Washington yönetimi, iddialara konu olan işletmelere ve onlarla çalışan şirketlere yaptırım kararları almıştı.

Pekin yönetiminin sözcüleri ise zorla çalıştırma iddialarını "Çin-karşıtı güçler tarafından uydurulmuş yalanlar" olarak nitelemiş; ülkedeki insan hakları durumunun gerçeğe aykırı olarak karalanmaya çalışıldığını savunmuştu.

Avustralya Stratejik araştırma enstitüsü (ASPİ) raporuna göre 100 den fazla ülke ve 83 ünlü markaya mal tedarik etmede Uygur Müslümanlar köle işçi olarak Çin’li tedarik zincirleri tarafından kullanılıyor.

Muhammed Ali Atayurt-Türkistan Press